lub raczej
  • braniec – branka, jeniec – jenka?
    26.01.2012
    26.01.2012
    Dzień dobry!
    chciałem zapytać o rzeczowniki zakończone na -iec, -ec. Zauważyłem, że tylko nieliczne z nich mają formy żeńskie (jak braniecbranka, ale już jeniec czy malec nie) lub są to formy żeńskie „fałszywe” (np. gońcówna to raczej 'córka gońca', a nie 'kobieta spełniająca rolę gońca'). Czym ta dysproporcja płciowa jest spowodowana?
    Serdecznie pozdrawiam
  • cykl spotkań
    5.06.2013
    5.06.2013
    Czy w zdaniu: Cykl grupowych spotkań informacyjno – zawodowych pt. Bądź aktywny powinien być cudzysłów? Czy możemy go nie stosować?
  • dyrektor generalna?
    3.04.2002
    3.04.2002
    Która forma jest poprawna w odniesieniu do kobiety: dyrektor generalna czy dyrektor generalny?
  • dzielenie wyrazów
    12.07.2001
    12.07.2001
    Jak dzielić wyrazy, w których występują zgrupowania spółgłosek, np.:
    1. rybołówstwo: rybołów-stwo, rybołóws-two czy jeszcze inaczej?
    2. przywłaszczyć: przyw-łaszczyć, przy-właszczyć? Dziekuję, pozdrawiam.
  • Kogo, czego nie ma? Roweru, ale: skutera

    25.03.2023
    25.03.2023

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie odmiana słów rower oraz skuter w dopełniaczu. Z tego co udało mi się znaleźć, będzie to odpowienio „roweru” i „skutera”, czy jednak nie powinno być „skuteru”? Brzmi to nienaturalnie, ale byłoby w mysl zasady, że słowa obcego pochodzenia rodzaju męskiego w dopełniaczu mają literę -u, roweru, deseru, itp. Z jakiego powodu w tym wypadku mówimy „skutera”? Z góry dziękuję za pomoc.

  • metoda, metodyka, metodologia
    27.10.2006
    27.10.2006
    Jakie są różnicę między: metodologią, metodyką, metodą i kiedy którego wyrazu w odniesieniu do czego można użyć? Często w artykułach autorzy piszą o jakiejś metodologii (np. prowadzenia projektów), ale chyba raczej mają na myśli metodę, a może metodykę? Inny przykład, ktoś podaje że badanie (np. efektywności pomp) zostało przeprowadzone według takiej, a nie innej metodologii. Chyba znów chodzi raczej o metodę / metodykę?
  • nazwy restauracji itp.
    25.10.2002
    25.10.2002
    Jeśli restauracja nazywa się U Szkota lub Pod kucykiem, to mówi się: Spotkamy się u Szkota, Byliśmy pod kucykiem. Jak to zapisać – chodzi mi o to, że przyimek rozpoczynający nazwę własną (i pisany wielką literą!) równocześnie ma pełnić rolę zwykłego przyimka w zdaniu. Można obejść problem pisząc: Byliśmy w restauracji „U Szkota” – ale może np. zdanie napisane ma być przytoczeniem czyjejś wypowiedzi (a ten ktoś nie użył słowa restauracji), albo z innych względów (ot, choćby rytm wiersza) chce się uniknąć tego naddatku.
    Do tego dochodzi kwestia cudzysłowu, który pewnie też można pominąć, ale którego stosowanie w przypadku zwykłych nazw typu Parkowa czy Różowy Słoń nie prowadzi do żadnych rozterek. A w przypadku zdania Byliśmy-U-Szkota nie wiadomo, czy otworzyć cudzysłów przed U/u, czy też dopiero przed Szkota.
  • około
    12.09.2005
    12.09.2005
    Jak rozumieć słowo około w zdaniu: „Zadzwonię około 11”? Czy 'zadzwonię do godziny 11', czy 'zadzwonię przed godziną 11 lub po godzinie 11 (np. plus minus 15 minut)'?
  • postępy
    8.05.2009
    8.05.2009
    Czy w zdaniu „Pomimo uzyskanych tam postępów Obama pozostaje niewzruszony – Irak jest dla niego przeszkodą, którą trzeba usunąć” poprawnie użyto wyrażenia uzyskane postępy? Czy raczej uzyskujemy rezultat, wynik, natomiast postępy można osiągnąć, czynić etc.?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • repatriacja?
    13.12.2006
    13.12.2006
    W stosunku do wypędzenia po II wojnie ludności niemieckiej z Pomorza i Śląska oraz wypędzenia polskiej ludności z Kresów używa się nietrafnego określenia repatriacja. Czy zabranie komuś ojczyzny i wysiedlenie na inne tereny bez zmiany przynależności państwowej nie powinno nazywać się raczej depatriacją?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego